Deze vraag kent een lange filosofische traditie. Voor Immanuel Kant was het zelfs de filosofische hoofdvraag. Maar wellicht moeten we drie eeuwen na Kant concluderen dat zijn optimisme om een antwoord op die vraag te geven naïef was. We pendelen immers met onze gefragmenteerde Zeitgeist heen en weer tussen wrang cynisme en postmoderne ironie. Daaronder smeulen existentiële angst en onzekerheid over wie we zijn, en waar we heen gaan. Duurzame zingeving lijkt ons hierin alsmaar te ontglippen.
Toch kunnen we niet anders dan blijven reflecteren op de vraag wie we zijn als mens. Misschien moeten we terugkeren naar filosofische bronnen die nog niet geplaagd werden door fundamentele onzekerheid over de menselijke natuur en zijn bestemming. Plato is één van die bronnen. Filosofie was voor Plato ‘zorg voor de ziel’. Contemplatie op de Ideeën was niet slechts een poging om tot kennis van eeuwige principes te komen, maar ook een oefening om de ziel in harmonie met deze principes te brengen. Schoonheid, het Goede en Waarheid zijn de wezenlijke aspecten van de werkelijkheid. Als we ze zien, dan nemen we er ook aan deel. Op die manier volgt zingeving uit goede reflectie. Maar hoe werkt dat? En wat kunnen we er nu nog mee?
Tegelijkertijd kunnen we niet zomaar terugkeren naar het antieke gedachtegoed van Plato. Sinds Plato de Rede tot het opperste principe heeft getroond, is diezelfde Rede aan haar eigen stoelpoten gaan zagen. We moeten beter begrijpen waarom juist onze tijd zoveel moeite heeft om een stabiel mensbeeld vorm te geven. Welke hedendaagse oorzaken zijn er aan te wijzen voor onze identiteitscrisis?
We trappen de eerste editie van dit jaar af met het ondervragen van het contrast tussen het antieke en hedendaagse denken, tussen de antieke periode vol van zelfvertrouwen over de bestemming van de mens in de wereld, en de moderne periode doortrokken van verwarring en onzekerheid over die bestemming.
Bert van den Berg is filosoof en werkt als universitair docent aan de Universiteit Leiden. Zijn onderzoek richt zich op de late oudheid (Plato, Neoplatonisme, Proclus), waarbij hij zich met name richt op Neoplatoonse ethiek en theorieën van morele educatie.
Maarten Coolen is filosoof en doceert aan de Universiteit van Amsterdam. Als wijsgerig antropoloog ondervraagt hij het toenemend reflexieve karakter van onze hedendaagse verhouding tot de wereld.
Programma en moderatie: Sjaroes Salimian.
De deuren openen om 19:30.
Tickets zijn € 9,75 of € 7,50 (voor studenten en stadspashouders)
Nieuwe ticketprijzen
Felix & Sofie verhoogt de ticketprijzen niet vaak en alleen wanneer dat echt niet anders kan. Met stijgende kosten voor onderhoud en zaalhuur zien wij ons genoodzaakt de ticketprijzen dit seizoen te veranderen. Omdat we ons ervan bewust zijn dat veel mensen moeite hebben het einde van de maand te halen kiezen we ervoor om de prijzen voor studenten en stadspashouders zo laag mogelijk te houden en anderen te vragen een grotere bijdrage te leveren. Felix & Sofie komt tot stand door geheel vrijwillige redactie én sprekersbijdragen.