De antieke Stoa: quick-fix voor het moderne leven?

Felix & Sofie: dinsdag 20 april 2021

De Stoa is in. Bijna wekelijks verschijnt er wel een nieuw boek, YouTube kanaal of website om ons de Stoïcijnse weg naar het goede leven te wijzen. De Stoïcijnse boeken vliegen als zoete broodjes over de toonbank. Wie niet genoeg heeft aan het Zakboekje van Epictetus of de Overpeinzingen van Marcus Aurelius kan zich laven aan moderne varianten als The Daily Stoic. Of neem het Handboek van de Moderne Stoïcijn, waarmee je je een jaar lang elke week met een nieuwe oefening kan bekwamen in de Stoïcijnse levenskunst.

Door de eeuwen heen bleven de Stoïcijnen weliswaar besproken onder filosofen, maar de hedendaagse aandacht van het grote publiek is opvallend: ze verdringen moeiteloos de zelfhulpboeken van menig moderne goeroe van de boekenplank. En dat terwijl de klassieke Stoa echt geen quick-fix voor het geluk of life-hack belooft.

Waar komt opeens na 2000 jaar die enorme belangstelling vandaan? Niet alleen de Stoa, ook filosofie in het algemeen is in. Maar waar de moderne filosofie eerst een moeizame vertaling van de academie naar het brede publiek behoeft en zich geen ander doel stelt dan de filosofie zelf, staat de antieke filosofie geheel ten dienste van het dagelijkse leven. Bovendien leven we in een tijd van grote mondiale problemen waar we als individu maar zeer beperkt invloed op hebben. Ongemakkelijke waarheden stromen onophoudelijk en genadeloos bij ons binnen. Ja, dan vinden we bij de Stoa misschien troost. Want terwijl het postmodernisme ons onophoudelijk wijst op de leegheid van het bestaan en de machteloosheid van het individu tegenover de meestal onzichtbare machinaties van het ‘systeem’, biedt de Stoa een aantrekkelijk alternatief: trek je terug in je ‘innerlijke citadel’ om van daaruit steeds moedig de wereld het hoofd te bieden met wijsheid over wat wel en niet binnen je macht ligt.

Felix & Sofie begeeft zich in de antieke zuilengang om aldaar de Stoïcijnse levenskunst te onderzoeken met haar kenners, voorstanders en critici. Hoe trouw is het moderne Stoïcisme aan haar oorspronkelijke denkers, wat heeft een 2000 jaar oude filosofie de moderne mens te bieden en wat heeft het Stoïcisme dat andere filosofieën niet hebben? Kunnen we hierover in debat met behoud van gemoedsrust, om aan het einde van de avond onaangedaan maar wijzer uit elkaar te gaan? De ervaring zal het leren.

Sprekers

Hedwig Gaasterland is classica en filosoof. Ze is werkzaam als docent Grieks en Latijn. Zowel haar master- als promotieonderzoek betrof het begrip Amor Fati bij Nietzsche. Haar onderzoek naar Amor Fati bracht haar grondige kennis van de antieke Stoa en de receptie van de Stoïcijnse filosofie door de eeuwen heen. Hedwig zal tijdens de avond optreden als onafhankelijk expert.

Dennis de Gruijter is filosoof, auteur en docent aan het Haags Montessori Lyceum. Hij schreef in 2018 bij ISVW Uitgevers De solidariteit van de schok over de fenomenologie van Jan Patocka. Dennis runt een Stoïcijnse praktijk en verzorgt jaarlijks een Stoïcijnse week aan de ISVW in Leusden. Dennis is deze avond dan ook de pleitbezorger van het moderne Stoïcisme.

Floris van der Pol is filosoof, auteur en lezer. Na filosofie gedoceerd te hebben aan de Erasmus Universiteit Rotterdam heeft Floris zich geheel toegelegd op het lezen en schrijven en doet daar verslag van via zijn website florisleest.nl en zijn YouTube kanaal. Hij heeft vier weken als Stoïcijn geleefd en heeft daar een vlog van bijgehouden. Naar eigen zeggen is hij mild criticus en zal zich als zodanig opstellen tijdens de avond.

Programma en moderatie: Ernst Meijer

Deze editie bijwonen

Deze editie vindt geheel online plaats, via Zoom en met een livestream naar Facebook en Youtube. Hieronder vindt u de verschillende links:

Zoom
Via Zoom kunt u de editie bijwonen en achteraf een vraag stellen aan de sprekers. Graag vragen we u uw microfoon op mute/stil te houden (links onderin het scherm). Het zoom-gesprek wordt opgenomen, dus als u uw camera aan laat staan (ook links onderin), dan kan het zijn dat u in beeld komt. Vanaf 19:50 kunt u hier aansluiten.
Link: https://eur-nl.zoom.us/j/92821039917
Meeting ID: 928 2103 9917

Livestream
We streamen de editie voor alle geïnteresseerden ook via Youtube en Facebook.

Wij kijken uit naar het programma en hopen u digitaal te ontvangen!